عروسک نخی

عروسک نخی، نوعی از عروسک است که با نخ ها و رشته های نظیر آن و حتی با میله های چوبی و فلزی از بالا بازی داده می شود. این شیوه عروسکی در جهان به نام ماریونت مشهور است. عروسک های نخی از صد ها سال قبل شناخته شده بودند. آپولیوس ۵۰۰ سال بعد از ارسطو از چگونگی بازی دادن عروسک های نخی صحبت می کند و یا جالینوس حکیم نخ های عروسک را با عضله های انسان مقایسه می کند و افلاطون نخ ها را همچون هوس ها و امیال انسان می انگارد که انسان را به هر سو می کشاند. هرودوت نیز در قرن پنجم قبل از میلاد از عروسک هایی که بوسیله سیم یا نخ حرکت داده می شوند به عنوان یک اثر تاریخی یاد می کند. برنارد شاو این عبارت حکیمانه را گفته است که بازیگران باید بازیگری را از عروسک های نخی بیاموزند.
عروسک های نخی در بسیاری از کشور ها به اشکال گوناگون دیده می شوند. در مورد عروسک های نخی در هند افسانه کهنی نقل می شود که بدین مضمون است:
یک روز خدای هندوها "شیوا" به همراه همسرش "پاواراتی" از مقابل یک دکان نجاری رد می شدند. در آنجا تعدادی پیکره شبیه به عروسک می بینند که نجار آنها را با اعضای مفصل دار ساخته بود . آنها آنچنان شیفته پیکره ها می شوند که اجازه می دهند روحشان در عروسک ها حلول کند. عروسک ها شروع به رقصیدن می کنند و نجار را شاد و سرگرم می کنند. پس از انکه "پاراواتی" خسته می شود خدایان عروسک ها را ترک می کنند و به راهشان ادامه می دهند. نجار به دنبال آنها می دود و التماس می کند که عروسک ها را ترک نکنند چون که آنها دوباره بیجان شده اند. پاراواتی جواب می دهد که خودت آنها را ساختی پس باید خودت هم دوباره آنها را زنده کنی . نجار تعمق می کند و سرانجام عروسک هایش را به وسیله نخ هایی به حرکت در می آورد و بدین ترتیب عروسک های نخی خلق می شوند.
عروسک های نخی در ایران 
شاه سلیم بازی در عهد قاجاریه متداول بوده است. عروسک های نخی ایرانی یک تا سه و در موارد بسیار استثنایی چهار رشته نخ دارند.
منبع:
احمدی، فاطمه. کتاب خود آموز عروسک دوزی و عروسک سازی.