شنگول و منگول
<p dir="RTL">شنگول و منگول نام دو بزغاله در افسانه عامیانه ای به همین نام است که بار اندرزی تمثیلی دارد. بنیان این گونه افسانه ها بر پایه نتیجه گیری اخلاقی استوار است. شخصیت ها که بیشتر جانورند، رویداد ها را به گونه ای پیش می برند که در پایان به اندرزی آشکار یا پنهان که در حقیقت نتیجه داستان است بیانجامد. قدیمی ترین نسخه چاپ شده ای که از این افسانه در دسترس است متعلق به کتاب نصایح الاطفال مشهور به شنگول که کاتب آن مشهدی تقی باسمه چی بوده و مطبعه آن مشهدی میرزا زرتاب است. این نسخه به صورت چاپ سنگی و بدون تاریخ چاپ شده است. در این نسخه راوی با بیانی ساده و بازیگوشانه، داستان را با یادی از کودکی خود آغاز می کند. در این پیش در آمد، افزون بر آنکه به یکی از کار کرد های برجسته افسانه های کودکان که ساماندهی روحی و روانی مخاطبان است، اشاره می شود، از حال و روز نا به سامان کودکان مکتبخانه سخن به میان می آید که شب و روز در خانه می ماندند و هیچ برنامه پرورشی نداشتند. با خواندن این نسخه از شنگول و منگول به خوبی از وضعیت آموزش و پرورش کودکان آن روزگار، آگاه می شویم. در زیر چند بیت از این نسخه که مر بوط به زمان قاجار است می خوانید. نمونه کامل و اطلاعات بیشتر را می توانید در منبع ذکر شده بیابید.</p>
<p dir="RTL">چه شنگول و چه منگول این بهانه است</p>
<p dir="RTL">غرض پند است و دیگر فسانه است</p>
<p dir="RTL">بعهد کودکی در خانه بودم</p>
<p dir="RTL">انیس مادر فرزانه بودم</p>
<p dir="RTL">روانش شاد کردی شاد بودم</p>
<p dir="RTL">زاندوه زمان آزاد بودم</p>
<p dir="RTL"><strong>منبع: </strong></p>
<p dir="RTL">محمدی، محمدهادی؛ قایینی، زهره. تاریخ ادبیات کودکان ایران، ج ۳: ادبیات کودکان دوره مشروطه. تهران: چیستا، 1382. ص 55.</p>
<p dir="RTL"> </p>
<p dir="RTL"> </p>
