جغجغه
<p class="rteleft"><strong>Rattle</strong></p>
<p>یکی از نخستین جغجغه ها، جغجغه سفالین با سری گرد و توخالی و دسته ای استوانه ای شکل تو پر است که، تعداد سیزده سوراخ مدور بر روی سر جغجغه قرار دارد و در داخل آن گوی یا سنگی برای تولید صدا قرار دارد. به نظر می رسد که این وسیله دست ساز بوده و سوراخ های روی آن با نظمی هماهنگ و رو به روی هم ایجاد شده اند.<br />
تعدادی از این نوع جغجغه ها در موزه های کشورمان موجود است که به عنوان افزارهای موسیقایی به ثبت رسیده اند. اما شباهت های ظاهری و کاربردی این جغجغه های چند هزاره ساله با نمونه های سال های معاصر نشان از سیر تحول این افزار از جنبه شکل، جنس و کاربری دارد. از سال ها قبل مادران از این وسیله برای آرام کردن کودکان خردسال خود استفاده کرده اند و هم اکنون نیز در سیسمونی نوزادان به چشم می خورد.</p>
<p>علی اکبر دهخدا در لغتنامه خود در زیر دو مدخل "جغجغه" و "چالتاغ" آورده است:<br />
<strong>جغجغه </strong>. [ ج ِ ج ِ غ َ / غ ِ ] (اِ) چیزی از مس و یا چوب که در آن سنگ ریزه کنند بازیچه ٔ طفلان را، که چون بجنبانند آوازی برآورد. بازیچه ٔ اطفال و آن ظرفی خرد است از چوب یا حلبی و امثال آن و بر آن دسته ٔ بلند و در میان ظرف ریگی چند که چون بجنبانند آواز کند. چالتاغ . رجوع به چالتاغ شود. (یادداشت مؤلف ).<br />
<strong>چالتاغ</strong> . (اِ) در اصطلاح اهالی «خوار» ورامین نام یکنوع اسباب بازی کودکانه است که آن را در «تهران » جغجغه نامند.</p>
<p> </p>
<p><strong>منبع:</strong><br />
نگرشی بر پیشینه موسیقی درایران به روایت آثار پیش از اسلام. سوری ایاز. تهران: معاونت فنی و آموزش سازمان میراث فرهنگی، 1383. ص 30.</p>
<p><br />
</p>
