فانتزی

در کتاب «راهنمای ادبیات کودکان اکسفورد» تعریفی گسترده‌تر از فانتزی داده شده است. « فانتزی اصطلاحی است که در (زمینه ادبیات کودکان) به کار می‌رود تا آثار داستانی، که توسط مؤلفان مشخص نوشته شده (یعنی نه شکل سنتی ادبیات) را توضیح دهد و معمولاً دربرگیرنده مقداری عناصر غیرواقعی و فراطبیعی است.» نویسندگان با جابه‌جایی در یک یا چند ویژگی، از واقعیت‌های روزمره ‌فانتزی نو می‌آفرینند. آن ‌ها ممکن است دنیایی یک‌پارچه نو بیافرینند، فانتزی نو رشته گسترده‌ای از موضوع‌ها را پوشش می‌دهد. این موضوع‌ها جانوران سخنگو، اسباب بازی‌هایی که جان می‌گیرند، شخصیت‌ها و موقعیت‌های مضحک جهان شگفت و غریب، کوتوله‌ها، ارواح مهربان و ترسناک، گسست‌های زمانی، و داستان‌های علمی‌ ـ تخیلی را در بر می‌گیرد. به عبارت دیگر فانتزی دگرگونی نمادین واقعیت ازمنظر چشم یک زیبا شناس است که ابعاد جدید و نامنتظری از واقعیت را بیان می کند. فانتزی ها ازنظر درونمایه، موضوع، طرح و شخصیت پردازی، طبقه بندی های متنوعی دارند. درونمایه این فانتزی ها عمدتا دلمشغولی های و آرمان های انسان های این عصر و زمانه است: تنهایی، خودباختگی، گم کردن هویت، میل به آزادی، دوستی و مرگ و زندگی، محیط زیست، جنگ های هسته ای و ... . معرفترین تقسیمات فانتزی ها از نظر درونمایه و محتوا فانتزی های اسطوره ای و پهلوانی، فانتزی فلسفی، فانتزی های تمثیلی و فانتزی های طنز آمیز و ... هستند. جهان فانتزی یا جهان واقعی است که در آن عناصر غیر واقعی نفوذ کرده اند و یا اصلا جهانی فرا واقعی است که در آن شخصیت ها یا عوامل واقعی حضور دارند و تمام ماجرا ها و شخصیت ها در آن جهان حضور دارند. گاه شخصیت های محوری این فانتزی ها انسان ها هستند، گاه حیوانات و گاه موجودات فرا واقعی، ولی آنچه شخصیت های فانتزی را از قصه های کهن متمایز می کند تک بعدی نبودن آن هاست. در فانتزی ما با شخصیت های چند بعدی روبه رو هستیم که حتی وقتی انسان هم نیستند نمادی هستند از انسان و ویژگی های گوناگون او. فانتزی ها فقط به قصد سرگرم کردن خلق نمی شوند بلکه در عین داشتن جاذبه های شگفت انگیزی که می تواند عامل سرگرمی باشد از جنبه های تربیتی و اخلاقی، روانشناختی و شناخت شناسی و زیبا شناختی هم می توانند مورد تجزیه و تحلیل قرار بگیرند.