ادبیات اندرزی

ادبیات اندرزی فراتر از اندرزنامه‌ها هستند و در آموختن ارزش‌ها به کودکان نقش بسیار گسترده‌تر و ژرف‌تری داشته‌اند. بن مایه تمام ادبیات اندرزی در ایران از دوران باستان تا دوره اسلامی بر اساس بنیاد سه گانه گفتار نیک، کردار نیک، اندیشه نیک زرتشت است. پند و نصیحت، نخستین پایه اندرزنامه است. به نظر اندرز نویسان، اندرز می‌تواند زندگی اخلاقی را پایه ریزی کند. اندرز در درونمایه خود تجربه گروهی ویژه را دارد، برای نمونه تجربه کاتبان یا دبیران، از یک رخداد ویژه. با این دیدگاه، اندرز تجربه گذشتگان است که برای انتقال به آیندگان بازگو می‌شود و به سبب درونمایه آموزشی خود رهنمودی برای مخاطبان به شمار می‌آید. از این دیدگاه رخدادهای زندگی تکرارپذیر هستند، پس باید پاسخی برای رویارویی با آن‌ها اندیشید. اندرز به دو گونه اساسی شکل می‌گیرد: گونه اخباری و گونه امری. کالبد اندرز در شیوه‌های ادبی شکل‌های ویژه‌ای همچون، بازی با واژه‌ها، برجسته کردن مفاهیم، آوردن جرییات، چیستان، روایت و ... می‌یابد.